Akademi öğrencileri
Akademi bir ninjanın başlaması gereken yerdir; aslında mezun oluncaya kadar ninja olarak düşünülmezler. Akademi öğrencileri her çeşit teorik ve pratik sınava tabi tutulurlar ve dövüş sanatları, teknikler, fiziksel uyum ve bir ninjanın yolu gibi temel bilgileri öğrenirler. Yaygın olarak kunai ve şuriken gibi ana silahların kullanımı öğretilir. Ayrıca temel ninja teknikleri -köyden köye değişiklik göstermesine rağmen- öğretilir. Bunlar; Dönüşüm Tekniği, Vücut Yerdeğiştirme Tekniği, Eşleme Tekniği ve Kaçış Tekniği’ni kapsar.
Mezuniyetin üzerine öğrencilere, üzerinde kendi köylerinin sembolünü taşıyan bir metal kalıp bulunan kumaş bant verilir; farklı yöntemlerle (örneğin Sakura Haruno, Ino Yamanaka’nın küçükken ona verdiği kurdelenin yerine takar) takılabilmesine rağmen genelde “alın koruyucusu” veya hitai-ate denilir. Bazı köylerde, üç kişilik grupların Jounin öğretmenleri, akademiden mezun olmaya gerçekten hazır olup olmadıklarını görmek için (Kakashi Hatake’nin; grup, bir takım olarak çalışabiliryor mu diye yaptığı zil testi gibi) ek bir sınav uygular.
Mezun olmak için gerekenler akademiden akademiye değişir. Konoha’da mezuniyet sınavı birkaç çeşit yazılı sınav ile temel tekniklerin sergilenmesinden oluşur. Bu teknikleri kullanamadan mezun olan tek ninja Rock Lee’dir. Kirigakure (Gizli Sis)’de bir zamanlar, öğrenciler, mezuniyet sınavı olarak birbirleriyle ölümüne dövüşmek zorundaydılar. Fakat Zabuza Momochi’nin bütün mezuniyet sınıfını öldürmesi gibi talihsiz bir olay üzerine bu yöntem daha kabul edilebilir bir yöntemle değiştirildi.
Ozannnnn Genin (Japonca: 下忍, Genin ”Düşük Seviyeli Ninja”)ler, ninjaların en alt seviyesindekilerdir ve ayrıca güç açısından da en çok fark gösterenlerdir. Genin haline geldikleri zaman her ninja kendi köylerinin ekonomisini ayakta tutmak için çalışmaya başlar ve bu amaç için görevlere gönderilir. Tipik olarak ya risksiz, genellikle amelelik yapılan D-dereceli görevlere ya da nadiren, gerçek ninja işine yaklaşmaya başladıkları C-dereceli görevlere verilirler; bunlar da genellikle ninjalar için risk olasılığı -özellikle de Jounin öğretmenleri onlara eşlik ettiği için- düşük olan görevlerdir. Son zamanlarda Konohagakure’de, Otogakure ve Sunagakure tarafından yapılan saldırı nedeniyle yüksek seviyeli ninjalar azaldığı için bazen Geninler yüksek dereceli görevlere gönderilmek zorunda kalınmıştır.
Geninler, seçkin bir şinobinin gözetiminde ve korumasında takım çalışmasını öğrenmek ve gerçek bir ninjanın deneyimlerini edinmek için üç Genin ve bir Jounin-sensei’den oluşan dört kişilik gruplara ayrılır. Bu takımların oluşumunda Genin’in bireysel yetenekleri baz alınır, böylece takımlar arasında bir denge olur. Örneğin; en düşük derecelerle geçen Naruto Uzumaki, sırasıyla, en yüksek derecelerle ve en yüksek yazılı sınav puanlarıyla mezun olan Sasuke Uchiha ve Sakura Haruno ile aynı takıma konmuştur. Takımlar genellikle -istisnalar olmasına rağmen- iki erkek ve bir kızdan meydana gelir. Görünüşe göre dört kişilik bu gruplar, belli yetenekler üzerine özelleşmiştir. Örneğin; Kurenai Takımı (Kiba Inuzuka, Hinata Hyūga ve Shino Aburame), hayatta kalma ve iz sürme; Gai Takımı (Neji Hyūga, Rock Lee ve Tenten), taijutsu ve silah becerileri üzerine özelleşmiş takımlardır. Tamamlayıcı kabiliyetler, takım seçimini ayrıca etkiliyor gibi görünmektedir, Asuma Takımı’nın her bir üyesi (Choji Akimichi, Shikamaru Nara ve Ino Yamanaka), diğer iki üyeyi destekleyici özel becerilere sahiptir.
Chuunin
Çuunin (Japonca: 中忍, - Chuunin, "Orta Seviyeli Ninja")ler, diğer ninjaları gözetleyen ve rehberlik eden ninjalar olarak sınıflandırılır. Çuunin, öncelikle liderlik becerilerini ve tedbirli cesurlukları kapsayan bir olgunluk seviyesine ulaşmıştır. Bunlardan bazıları, Iruka Umino gibi, öğretmen olarak çalışırlar ve Nara Shikamaru gibi diğerleri de görevdeki küçük takımların lideri olarak -kararlar vermek ve emri altındaki şinobinin yeteneklerinden en etkili şekilde faydalanmak için- hizmet ederler. Çuuninler tipik olarak C veya B-seviyesi görevlere gönderilirler.
Çuunin olabilmek için bir Genin takımıyla beraber “Çuunin Sınavları” olarak bilinen büyük bir sınava katılır. Görünen sınav üç-aşamalı bir sınavdır: ilk aşama (ninja felsefesini ayrıntılı bir şekilde anlamalarını olduğu kadar) bilgi toplama ve karar verme kabiliyetlerini sınar, ikinci aşama bir görevin üstesinden gelme ve kurallara bağlı kalmayı sınar ve üçüncü aşama, ilk iki aşamayı geçenler arasında, kimin Çuunin olacağına veya olamayacağına karar verecek bir konsey gözetiminde yapılan dövüşleri kapsar. Sonuç, aslında kimin kazandığına bağlı değildir daha ziyade dövüşler sırasındaki performanslara bağlıdır; örneğin, Shikamaru ilk sınavı bilinçli olarak kaybeder fakat yine de maçtan vazgeçme kararını alırkenki stratejik yeteneğinden dolayı terfi edilir (çünkü devam etmek için çok az çakrası kaldığını biliyordu). Bu yöntemle, Sınavlar’ın üçüncü aşamasına geçebilen herhangi biri Çuunin olma şansına sahiptir. Bununla beraber, eğer hüküm verenler, adayların Çuunin olmaya uygun nitelikleri taşımadığına inanırsa hiçbirinin Çuunin olamaması da mümkündür. Eğer çok fazla ninja takımı sona ulaşmışsa ön elemeler için son aşama bekletilebilinir; Çuunin sınavı bölümlerinde, -olağandışı yüksek bir rakam olarak- yedi takım sınavın ikinci aşamasını tamamlamıştır ve kaybedenlerin final turnuvasına katılamayacağı ve sonuç olarak Çuuninlik’e terfi edemeyeceği bir dövüş düzenlenir.
Geçmişte, her köy kendi Çuunin sınavını yapmaktaydı. Ninja Savaşları’ndan sonra müttefik ninja köyleri, sınavı, ev sahipliği yapacak olan köyde birlikte yapmaya karar verirler. Bu, köyler arasındaki ilişkileri geliştirmek ve aralarındaki savaşı önlemek için yapılır. Diğer bir avantaj ile de sınavı geçen ninja, onları işe almak isteyen müşterilerin dikkatini çekebilir. Her bir köydeki ninjaların artan sayıları nedeniyle sınavlar yılda iki kez düzenlenir.
Çuunin seviyesine ulaşmalarının üzerine, ninjalar, ninjutsu parşömenlerini taşıyabilecekleri özel yeleklerden giyebilirler. Bu yelek gerekli değildir; bazıları daha ayrıntılı kullanılabilen pelerinler veya cübbeler giyer.
Jounin
Jounin (Japonca: 上忍, - Jōnin, "Yüksek Seviyeli Ninja")ler genellikle mükemmel bireysel yetenekleri olan, askeri kaptanlar olarak hizmet eden, yüksek tecrübeli ninjalardır. Çoğunlukla A-dereceli görevlere gönderilirler ve tecrübeli bir Jounin S-dereceli (en zor) bir göreve bile gönderilebilir. Ayrıca bu görevleri tek başlarına da yerine getirebilirler. Bazen, üç kişilik bir Genin takımı için sensei (Jap: öğretmen) olarak görevlendirilirler. Henüz nasıl Jounin olunduğu bilinmemektedir fakat Naruto Anime Profilleri veri kitabında bahsettiği üzere Jouninler atanmaktadır, bununla beraber animede de bir Jounin sınavının bahsi geçmiştir. Çoğu Jounin en az iki çeşit element tekniği kullanabilmektedir.
Tokubetsu Jounin
Tokubetsu Jounin (Japonca: 特別上忍, - Tokubetsu Jōnin, "Özel Yüksek Seviyeli Ninja", “Özel Jounin", bazen Tokujō kısa haliyle bilinir), kapsamlı Jounin eğitimi almanın aksine sadece tek bir alanda Jounin-seviyesi yeteneği veya becerisi olan, daha çok gerçek-dünya askeriyesinin erbaşlarına benzeyen ninjadır. Kendi alanlarında seçkin uzmanlardır ve hizmetlerine ihtiyaç duyulduğunda çoğunlukla muntazam bir Jounin’in komutası altında göreve gönderilirler.
Tokubetsu Jounin’e bir örnek Ibiki Morino olacaktır. Bu karakterin yegane yeteneği olan insan aklının çalışmalarını tamamıyla anlayabilmesi onu Jounin seviyesinde bir sorgulama uzmanı yapar. Ebisu, seçkin bir Genin-öncesi ninja öğretmeni olarak uzmanlaşan diğer bir Tokubetsu Jounin’dir.
Kage
Beş Kage, soldan sağa: Mizukage, Kazekage, Hokage, Tsuçikage ve Raikage (Kazekage,ilk resmi görünümünde maviler içinde görülür).Kage (Japonca: 影, Kage "Gölge") unvanını alanlar, en güçlü beş Gizli Köy’ün liderleridir ve genellikle kendi köylerindeki en güçlü ninjalardır. Bununla beraber istisnalar olabilir, örneğin; bir ninja Kage seçildiğinde en güçlüdür fakat yaşlandıkça, daha genç ninjalar onun gücünü aşabilir.
Bir Kage emekli olup unvanını başkasına devredebilir; unvan bir kere verilince sürekli o kişide kalır. Bu, yalnızca bir tanesinin aktif olmasına rağmen aynı anda iki Kage bulunması gibi bir durum yaratır (Üçüncü Hokage ile Dördüncü Hokage gibi).
Aile üyelerinde Kage bulunananların, kişisel olarak eski bir Kage’den eğitim almış olanların veya eski bir Kage’nin öğrencisi olanların seçkin statüleri Kagelik’e eğilim olarak atfedilir. Babası da Kazekage olan Gaara; Üçüncü Hokage’den eğitim almış olan Jiraiya’nın öğrencisi Dördüncü Hokage; Birinci Hokage’nin torunu, İkinci Hokage’nin büyük yeğeni olan ve Üçüncü Hokage’nin öğrencisi olan Tsunade ve Birinci ve İkinci Hokage’den eğitim almış olan Üçüncü Hokage bu durumun örnekleridir.
